تاریخچه کشور کانادا
تاریخ زندگی انسان در کانادا به پیش از کشف قاره آمریکا در سال ۱۴۹۲ میلادی برمیگردد. طبق بررسیهای باستان شناسی سابقه زندگی انسان در قسمتهای شمالی این کشور به بیش از ۲۶۰۰۰ سال پیش میرسد.
تاریخ پیش از استعمار
قبل از ورود اروپاییها به سرزمین کانادا، مردمان بومی ساکن آن سرزمین بودند باستان شناسان معتقدند ساکنین اولیه کانادا، در واقع مهاجرانی بودهاند که از آسیا و از تنگه برینگ خود را به آلاسکا رساندهاند.بسیاری از بومیان بهخاطر بیماریهایی که اروپاییها با خود آوردند از بین رفتند. باقیمانده مردم بومی طی 200 سال با اروپاییها روابط نظامی، اقتصادی و مذهبی برقرار کردند که این موضوع شروع تاسیس کشوری به نام کانادا شد.
ورود اروپاییها
اولین اروپاییهایی که به این سرزمین پا گذاشتند وایکینگها بودند. اما وایکینگها به دلیل جنگ با بومیان آنجا را ترک کردند. بعد از رفتن وایکینگها، تا قرن پانزدهم این سرزمین فراموش شده باقی ماند. تا اینکه در سال 1497 دریانوردی ایتالیایی به نام جان کابوت (Jean Cabot) خود را از اقیانوس آرام به نیوفاندلند می رساند. بعد از آن در سال 1534 تا 1536 دریانوردی فرانسوی به نام ژاک کارتیه (Jacques Cartier) طی سفرهای دریایی دهانه رود سن لوران (در نزدیکی شهر مونترال) قدم گذاشته و مستعمرهای فرانسوی بنا نهاد. ساکنان این منطقه که اکنون با نام شهر کبک شناخته میشود، از واژه ی سرخپوستی Kanata به معنی «دهکده» یا «سرپناه» استفاده کردند تا نشانی این محل را به ژاک کارتیه که مقصدش به سمت دهکده استاداکونا بود، بدهند. کارتیه واژه ی کانادا را هم برای آن دهکده و هم کل منطقهای که در آن زمان به آن دونا کونا میگفتند استفاده کرد و در سال ۱۵۴۷ در نقشهها نیز با عنوان کانادا ثبت شد. از آن پس، مهاجران بریتانیایی بیشتر در سواحل دریا و خلیج هادسن مستقر شدند، در حالی که فرانسویان بیشتر به سوی مناطق داخلی کانادا روان شدند.
استعمار فرانسه و انگلستان
تا اوایل قرن هفدهم هیچ مستعمره دائمی در کانادا شکل نگرفته بود. تا اینکه در سال 1604 دریانوردی فرانسوی به نام ساموئل دو شامپلن (Samuel de Champlain) پورت رویال را در منطقه آکادیا (نووا اسکوشیای امروزی) تاسیس کرد و در سال 1608 شهر کبک را بنا نهاد. در سال 1642، فرانسه شهر مونترال را تاسیس کرد. این مستعمره جدید در کانادا فرانسه نو (New France) نامیده میشد. در سال 1610 دریانوردی انگلیسی به نام هنری هادسون شهر هادسون بی (Hudson Bay) را تاسیس کرد و بعد از او توماس جیمز شهر جیمز بی (James Bay) را بنا نهاد.
در سال 1629 انگلیسیها توانستند کِبِک را اشغال کنند. درگیری زیادی بین فرانسویها و انگلیسیها در میگیرد، نتیجه این درگیریها به ضرر فرانسه تمام میشود و در سال 1713، انگلیسیها کنترل نیوفاندلند و هادسون بی را کاملا برعهده میگیرند. فرانسویها مجبور میشوند نووا اسکوشیا را به انگلستان واگذار کند. جنگ و درگیری بین این دو استعمارگر همچنان ادامه مییابد. طی جنگهای هفت ساله (1756-1763) فرانسه و انگلیس بر سر سلطه بر کانادا با هم جنگیدند. در سال 1763 فرانسویها محبور میشوند طی عهدنامه پاریس، تمام مستعمرات خود را به انگلستان واگذار کنند. انگلیسیها شهر کِبِک را به فرانسویهایی که در کانادا باقی مانده بودند دادند و به آنها اجازه دادند به دین خود (کاتولیک) باقی بمانند. شهروندان آن شهر همچنین اجازه داشتند علاوه بر تبعیت از قانون جنایی انگلستان، مطیع قانون شهروندی فرانسه نیز باشند. در سال 1775 کانادا حال رونق و شکوفایی بود. با شروع انقلاب آمریکا در سال 1775، آمریکاییها از فرانسویهای ساکن کانادا درخواست کمک کردند اما با جواب منفی مواجه شدند. ارتش آمریکا در آن سال وارد کانادا میشود و شهر مونترال را اشغال میکند. آمریکاییها در تلاش برای اشغال کِبِک شکست میخورند و در سال 1776 عقب نشینی میکنند. بعد از انقلاب آمریکا، آن دسته از آمریکاییهایی که به انگلستان وفادار مانده بودند، که تعدادشان به 40.000 نفر میرسید، به سرزمین کانادا مهاجرت میکنند. در سالهای بعد، اکتشافات به این سرزمین دوباره رونق میگیرد. جورج ونکوور در سال 1791 شهر ونکوور (Vancouver) را تاسیس میکند. الکساندر مکنزی، رودخانه مکنزی (McKenzie) را به نام خود ثبت میکند و شهرهای دیگر به همین ترتیب بنا و ثبت میشوند. در قرن نوزدهم میلادی، با مهاجرت زیاد انگلیسیها به این سرزمین جمعیت به شدت رشد میکند و بندرگاهها و کانالهای آبی بسیاری برای تسهیل تجارت ساخته میشوند. در اوایل قرن نوزدهم بسیاری از کاناداییها نارضایتی خود را از دولت اعلام میکنند و درخواست داشتن دولتی دموکراتیکتر را مطرح میکنند. در بخشهای شمال و جنوبی کانادا شورشها و اعتراضات زیادی شکل میگیرد ولی این شورشها سرکوب میشوند و رهبران شورشها کشته میشوند.
کنفدراسیون کانادا
در سال 1867 سه مستعمره بزرگ بریتانیا به نامهای کانادا، نووا اسکوشیا و نیوبرنزویک (New Brunswick) به هم میپیوندند و سرزمین کانادا (Canada Dominion) را شکل میدهند و دارای دولت دموکراتیک میشوند. بعدها استانهای دیگر نیز به این کنفدراسیون میپیوندند. در آن زمان کانادا دارای دولت مرکزی قدرتمند میشود که در اوتاوا (Ottawa) پایتخت جدید مستقر بود. اولین نخست وزیر کانادا سر جان مک دونالد نام داشت. استان بریتیش کلمبیا نیز در سال 1871 جزو کنفدراسیون میشود و بعد در سال 1905 آلبرتا و ساسکاچوان نیز به این کنفدراسیون میپیوندند. آخرین استان به نام Newfoundland از حاکمان بریتانیایی آن در سال 1949 جدا شد و به دولت فدرال کانادا پیوست.